O projekcie ONKO-FITNESS
ONKO-FITNESS to długoterminowy, interdyscyplinarny projekt naukowo-badawczy realizowany pod kierunkiem dr hab. Aleksandry Jażdżewskiej, prof. AWFiS. Inicjatywa łączy wiedzę z zakresu nauk o zdrowiu, fizjoterapii oraz rekreacji ruchowej.
Głównym celem projektu jest ocena wpływu grupowych treningów fitness, prowadzonych w formie stacjonarnej, na sprawność psychofizyczną oraz jakość życia osób z różnymi typami nowotworów.
W Polsce z chorobą nowotworową żyje już ponad 1,17 miliona osób. Liczba zachorowań stale rośnie, dlatego coraz pilniejsze staje się wdrażanie nowych, skutecznych form wsparcia pacjentów we wszystkich etapach leczenia – przed, w trakcie leczenia i po jego zakończeniu.
Wyniki badań oraz rekomendacje m.in. Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jednoznacznie potwierdzają, że aktywność fizyczna:
- poprawia jakość życia,
- redukuje skutki uboczne terapii,
- zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.
Mimo tych korzyści, wielu pacjentów nie podejmuje regularnej aktywności, a w Polsce nadal brakuje powszechnie dostępnych, bezpiecznych programów treningowych dedykowanych tej grupie. Projekt ONKO-FITNESS ma na celu wypełnienie tej luki nie jako krótko terminowy projekt, ale jako dobrze działający system wsparcia ciągłego będący narzędziem dla onkologów, psychologów, fizjoterapeutów.
Założenia projektu
W badaniach udział biorą osoby będące w trakcie leczenia onkologicznego lub do 6 miesięcy po jego zakończeniu. Uczestnicy objęci są programem rekreacyjnych zajęć ruchowych, zaprojektowanych w oparciu o wytyczne American Cancer Society oraz American College of Sports Medicine, z uwzględnieniem specjalnych potrzeb i możliwości pacjentów dostosowane do treningu grupowego.
Na czym pracujemy ?
Wyjątkowość programu polega na tym, że opracowane ćwiczenia realnie wspierają codzienne funkcjonowanie pacjentów. Grupowe treningi skupiają się na:
- poprawie zakresu ruchu w stawach,
- pracy nad oddechem i wydolnością,
- wzmacnianiu siły mięśniowej,
- poprawie funkcjonowania mięśni dna miednicy.
- zwiększeniu tolerancji na ból
- radzeniu sobie ze stresem
- poprzez ruch wpływaniu na mikrobiom i perystaltykę jelit
- podnoszeniu poziomu energii i witalności
- i innych aspektach związanych z jakością życia
Badania i obserwacje
Program treningowy to nie tylko zestaw ćwiczeń – to również proces naukowej obserwacji. Podczas trwania projektu uczestnicy przechodzą regularne badania kontrolne, dzięki którym analizujemy wpływ aktywności fizycznej na wielowymiarowe poziomy jakości życia w aspekcie psychofizycznego oddziaływania treningami ONKO FITNESS
W kolejnych etapach projekt zakłada uruchomienie platformy online, która umożliwi dostęp do treningów osobom z ograniczoną mobilnością, osłabioną odpornością lub mieszkającym w mniejszych miejscowościach.
Efekty i znaczenie projektu
Efektem nadrzędnym projektu ONKO-FITNESS będzie stworzenie rekomendacji i ścieżek treningowych, które mogą stać się integralnym elementem wsparcia pacjentów onkologicznych w Polsce. Projekt ten:
- wspiera proces zdrowienia,
- poprawia efekty fizjoterapeutyczne,
- pomaga pacjentom odzyskać poczucie sprawczości, siły i energii do życia.
Projekt uzyskał pozytywną opinię Komisji Bioetycznej AWFiS (Uchwała nr 1 z dnia 20.02.2024 r.) i opiera się na najnowszej wiedzy z zakresu medycyny, kultury fizycznej i psychologii zdrowia.
Z efektów pracy z pacjentami w ostatnim roku swój projekt doktorski nt. Grupowy trening ONKO FITNESS w odniesieniu do wybranych aspektów jakości życia pacjentów z doświadczeniem choroby nowotworowej. prowadząc zarówno treningi jak i prowadząc badania realizuje mgr Karolina Pawlikowska.
Jak wygląda trening ONKO-FITNESS?
Trening ONKO-FITNESS to grupowe zajęcia ogólnousprawniające, zaprojektowane z myślą o osobach z doświadczeniem choroby nowotworowej. Trening trwa 60 minut i składa się z czterech uzupełniających się części, które wspólnie wspierają zarówno ciało, jak i umysł.
Konsultantami przy tworzeniu programu ONKO TBC/ ogólnousprawniającego/ były między innymi trenerki: dr Agnieszka Zabrocka i dr Agnieszka Supińskia
- Rozgrzewka (ok. 5 minut)
Zajęcia rozpoczynamy łagodną rozgrzewką w pozycji stojącej, która przygotowuje organizm do dalszego wysiłku. Wykorzystujemy:
- marsze,
- ćwiczenia rotacyjne,
- techniki oddechowe,
- delikatne rozciąganie.
Celem tej części jest bezpieczne pobudzenie mięśni i stawów oraz płynne przejście do części głównej treningu.
- Część kardio (ok. 20 minut)
To część o nieco wyższej intensywności, mająca na celu poprawę:
- wydolności krążeniowo-oddechowej,
- koordynacji ruchowej,
- ogólnej sprawności.
Ćwiczenia wykonywane są w rytmie dostosowanym do możliwości uczestników, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa.
- Trening oporowy (ok. 30 minut)
W tej najdłuższej części wykorzystujemy:
- kalistenikę (ćwiczenia z ciężarem własnego ciała),
- sprzęt pomocniczy: mini bandy, piłki, stepy, laski gimnastyczne.
Skupiamy się tu na wzmacnianiu mięśni posturalnych i centralnej stabilizacji. Uczestnikom proponujemy również pozycje alternatywne, dopasowane do indywidualnych możliwości i ograniczeń, co zwiększa bezpieczeństwo i skuteczność treningu.
- Stretching i relaksacja (ok. 5 minut)
Na zakończenie sesji przechodzimy do rozciągania i wyciszenia:
- rozluźniamy wybrane grupy mięśniowe,
- uczymy prawidłowego oddechu,
- wprowadzamy krótką praktykę uważności (mindfulness), by zintegrować ciało i umysł oraz zwiększyć poczucie spokoju.
Aktualnie nie można dołączyć do projektu ale…….
Do końca czerwca kontynuujemy treningi w grupie pacjentów, z których część ćwiczy z nami już od dwóch lat!
Lipiec i sierpień to przerwa wakacyjna, jednak nie zostawiamy naszych uczestników bez wsparcia – osoby biorące udział w zajęciach otrzymają dostęp do specjalnie przygotowanych materiałów online z treningami podtrzymującymi uzyskane efekty.
Od września ruszamy z nowym naborem do programu ONKO-FITNESS!
Zaprosimy do udziału osoby w trakcie leczenia onkologicznego, które dotąd nie uczestniczyły w zajęciach. Nowe grupy będą miały możliwość udziału w autorskich projektach dwóch fantastycznych doktorantek:
- treningach pilates – prowadzonych przez mgr Julię Gamelską,
- treningach siłowych – realizowanych pod okiem mgr Magdaleny Płóciennik.
Zajęcia odbywać się będą na Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku (AWFiS).
Więcej informacji o naszych prowadzących oraz warunkach udziału w nowych zajęciach – już wkrótce!
